Samsun
TARIH
Dündar Tepe höyügünde yapilan arkeolojik arastirma ve incelemeler Kalkolotik ve Bakir Çaglarina ait bir uygarligin yasadigini ortaya koymustur.Anadoluda Yunan kolonilerinin kuruldugu dönemde Samsun, Amisos adli küçük bir yerlesme merkezi idi. Sehrin Ion sehir devletlerinden Miletos ( Millet) tarafindan kuruldugu kabul edilmektedir.
M.Ö.47de Romali Sezarin kesin egemenligine giren Samsun, bu egemenligi izleyen ve Hiristiyanligin yayildigi Bizans döneminde bir piskoposluk merkezi olarak siyasal tarihte ve dinler tarihinde yer alir. 1071 Malazgirt Zaferi ile Anadolu kapilarinin Türklere açilmasindan sonra Samsun, Anadolunun fethi ile görevli komutanlardan Melik Danisment Gazi ve onun kurdugu Beyligin denetimi altina girmistir .
Çelebi Sultan Mehmet eliyle 1413de Osmanli yönetimine katilmis, 1427 yilinda da Canik adiyla ilk kez haritaya geçmistir. Samsun ve yöresinde tütün ekiminin yayginlasmasi ve buharli gemilerin Karadenizde islemesiyle 19.yy. da Samsun Karadenizde küçük bir iskele olma durumundan kurtuldu.
1869 yilinda büyük bir yangin geçiren Samsunun hemen hemen tamami yanarak kül oldu. Fransadan getirilen bir mimarin planina göre sokak ve caddeler boyunca evler yapildi.Zengin bir ticaret merkezi ve sehri oldugundan kisa zamanda kalkindi.
1.Dünya Savasindan sonra parçalanan ve düsmanlar tarafindan istila edilen vatanimizi kurtarmak için Gazi Mustafa Kemal Pasa 19 Mayis 1919da Samsuna ayak basarak Milli Mücadeleyi baslatti.O tarih Gençlik ve Spor Bayrami olarak ilan edilmis olup;1936 yilindan beri her yil kutlanmaktadir.
COGRAFYA
Samsun, Orta Karadeniz bölgesinde yer alir. Yüzölçümü 9.579 km2 dir. Nüfusu ise 1.161.619dur. Ordu,Tokat, Amasya ,Çorum, Sinop iliyle çevrili olup kuzeyini de Karadeniz kaplar.
Karadeniz kiyi seridini takiben uzanan Kuzey Anadolu Daglarinin il siniri içindeki kesimleri daha yüksektir. Kiyidan uzaklastikça basik ve yuvarlak sirtlar halinde yükselen bu daglar 1000 ile 1500mye ulasir. Bati uç kismiyla il içine sokulan Canik Daglari, Kunduz Dagi, Bünyan Dagi, Sirali Dag ve Yunt Dagi ile ilin en yüksek dagi olan Akdag (2.082 m ) baslica daglaridir.
Plato ve yaylalar fazla yüksek degildir. Yaylalar: Ladik, Havza, Vezirköprü ve Kavak ilçelerinde yer alir. Kizilirmak ve Yesilirmak nehirlerinin tasidiklari alüvyonlarin yüzyillar boyunca kiyida birikmesi sonucu verimli Bafra ve Çarsamba ovalari olusmustur.
Samsun, akarsu bakimindan zengindir. Türkiyenin kendi sinirlari içinde denize ulasan en uzun nehri Kizilirmak Kizildagdan dogar. Samsunun topraklarindan denize dökülür. Uzunlugu 1.182 km.. dir . Baslica kollari Delice Suyu, Devrez Çayi, Gökirmak tir .
Köse Dag dan dogup Canik Daglarini geçerek Samsun il sinirina gelen Yesilirmak Civa Burnundan denize dökülür. 468 km.uzunlugu olan Yesilirmak in Tozanli Irmagi, Tokat Çayi , Kelkit ve Çekerek Suyu önemli kollaridir. Bunlarin disinda Samsun topraklarindan çikarak Karadeniz e dökülen Terme Çayi, Mert Irmagi, Kürtün Deresi ve Abdal Deresi gibi akarsulari vardir. Samsun, göl bakimindan da zengin bir ilimizdir.
Samsunun iklimi, sahil ve iç kesimlerde degisiklik gösterir. Sahil seridi Karadenizin etkisinde olmasina karsin iç kesimler Akdag ve Canik Daglari etkisi altindadir. Bir günde havanin bir kaç defa degistigi gözlenebilir. Kiyi kesiminde kislar ilik, ilkbahar sisli ve serin, yaz mevsimi ise genellikle kuraktir
Dündar Tepe höyügünde yapilan arkeolojik arastirma ve incelemeler Kalkolotik ve Bakir Çaglarina ait bir uygarligin yasadigini ortaya koymustur.Anadoluda Yunan kolonilerinin kuruldugu dönemde Samsun, Amisos adli küçük bir yerlesme merkezi idi. Sehrin Ion sehir devletlerinden Miletos ( Millet) tarafindan kuruldugu kabul edilmektedir.
M.Ö.47de Romali Sezarin kesin egemenligine giren Samsun, bu egemenligi izleyen ve Hiristiyanligin yayildigi Bizans döneminde bir piskoposluk merkezi olarak siyasal tarihte ve dinler tarihinde yer alir. 1071 Malazgirt Zaferi ile Anadolu kapilarinin Türklere açilmasindan sonra Samsun, Anadolunun fethi ile görevli komutanlardan Melik Danisment Gazi ve onun kurdugu Beyligin denetimi altina girmistir .
Çelebi Sultan Mehmet eliyle 1413de Osmanli yönetimine katilmis, 1427 yilinda da Canik adiyla ilk kez haritaya geçmistir. Samsun ve yöresinde tütün ekiminin yayginlasmasi ve buharli gemilerin Karadenizde islemesiyle 19.yy. da Samsun Karadenizde küçük bir iskele olma durumundan kurtuldu.
1869 yilinda büyük bir yangin geçiren Samsunun hemen hemen tamami yanarak kül oldu. Fransadan getirilen bir mimarin planina göre sokak ve caddeler boyunca evler yapildi.Zengin bir ticaret merkezi ve sehri oldugundan kisa zamanda kalkindi.
1.Dünya Savasindan sonra parçalanan ve düsmanlar tarafindan istila edilen vatanimizi kurtarmak için Gazi Mustafa Kemal Pasa 19 Mayis 1919da Samsuna ayak basarak Milli Mücadeleyi baslatti.O tarih Gençlik ve Spor Bayrami olarak ilan edilmis olup;1936 yilindan beri her yil kutlanmaktadir.
COGRAFYA
Samsun, Orta Karadeniz bölgesinde yer alir. Yüzölçümü 9.579 km2 dir. Nüfusu ise 1.161.619dur. Ordu,Tokat, Amasya ,Çorum, Sinop iliyle çevrili olup kuzeyini de Karadeniz kaplar.
Karadeniz kiyi seridini takiben uzanan Kuzey Anadolu Daglarinin il siniri içindeki kesimleri daha yüksektir. Kiyidan uzaklastikça basik ve yuvarlak sirtlar halinde yükselen bu daglar 1000 ile 1500mye ulasir. Bati uç kismiyla il içine sokulan Canik Daglari, Kunduz Dagi, Bünyan Dagi, Sirali Dag ve Yunt Dagi ile ilin en yüksek dagi olan Akdag (2.082 m ) baslica daglaridir.
Plato ve yaylalar fazla yüksek degildir. Yaylalar: Ladik, Havza, Vezirköprü ve Kavak ilçelerinde yer alir. Kizilirmak ve Yesilirmak nehirlerinin tasidiklari alüvyonlarin yüzyillar boyunca kiyida birikmesi sonucu verimli Bafra ve Çarsamba ovalari olusmustur.
Samsun, akarsu bakimindan zengindir. Türkiyenin kendi sinirlari içinde denize ulasan en uzun nehri Kizilirmak Kizildagdan dogar. Samsunun topraklarindan denize dökülür. Uzunlugu 1.182 km.. dir . Baslica kollari Delice Suyu, Devrez Çayi, Gökirmak tir .
Köse Dag dan dogup Canik Daglarini geçerek Samsun il sinirina gelen Yesilirmak Civa Burnundan denize dökülür. 468 km.uzunlugu olan Yesilirmak in Tozanli Irmagi, Tokat Çayi , Kelkit ve Çekerek Suyu önemli kollaridir. Bunlarin disinda Samsun topraklarindan çikarak Karadeniz e dökülen Terme Çayi, Mert Irmagi, Kürtün Deresi ve Abdal Deresi gibi akarsulari vardir. Samsun, göl bakimindan da zengin bir ilimizdir.
Samsunun iklimi, sahil ve iç kesimlerde degisiklik gösterir. Sahil seridi Karadenizin etkisinde olmasina karsin iç kesimler Akdag ve Canik Daglari etkisi altindadir. Bir günde havanin bir kaç defa degistigi gözlenebilir. Kiyi kesiminde kislar ilik, ilkbahar sisli ve serin, yaz mevsimi ise genellikle kuraktir
